بررسی نقش عوامل ژنتیکی در ابتلا به اعتیاد افراد

اعتیاد را میتوان به عنوان یک بیماری زیست شناختی نیز بررسی کرد. آنچه در تحقیقات و پژوهشها نشان داده شده است عوامل ژنتیکی برای ابتلا به اعتیاد وجود دارد .  به طور متوسط در هر خانواده ۵ نفره که یکی از والدین  اعتیاد دارند یکی از فرزندان گرایش به مصرف مواد را نشان میدهد.

البته پژوهشهای دیگری هم که بر روی دوقلوهای همسان انجام شده نشان دهنده این واقعیت است که عامل ژن به تنهایی نمیتواند باعث اعتیاد فرد شود زیرا  عامل ژنتیک  حتما باید در کنار عوامل دیگر اعتیاد ( عوامل روانی ، خانوادگی و اجتماعی که پیشتر گفته شد) قرار گیرد تا بروز پیدا کند . این مورد بدین معناست که  ابتلای فرد دارای ژن اعتیاد  به این بیماری قطعی نیست و پر طرف دیگر این سکه نیز تمامی معتادین دارای ژن اعتیاد نیستند.

اما مغز انسان دارای سیستم پاداش میباشد .

این سیستم به ساختارهای مغزی اشاره دارد که در برابر محرکهای لذت بخش فعال شده و نوروترنسمیتر( پیام آور عصبی) را فعال نموده که یکی از مهمترین این سیستمها ، سیستم دوپامینرژیک در مغر است که در هنگام فعالتهای لذت بخش سطح دوپامین در مناطق مخصوص به خود بالا رفته و سبب لذت میشود . و  همچنین همین سیستم دوپامینرزیک  مسئول راه اندازی رفتاری مانند خواستن و تمایل و دنبال کردن یک رفتار لذت بخش نیز میباشد . که پیرو شرطی شدن کلاسیک میباشد.

فعالیتهای لذت بخش مفید و یا غیر مفید هستند که برای مغز تفاوتی ندارد. این فعالتها مانند خوردن یک خوراکی خوشمزه، رفتار جنسی، خوردن داروهای روان گردان. مشروبات الکلی و مواد مخدر و محرک میباشند. که هر کدام از این موارد مقادیر متفاوتی از سطح دوپامین در مغر را آزاد میکنند. به طور مثال خوردن غذای خوشمزه نسبت به رابطه جنسی دوپامین کمتری آزاد میکند. و مواد دوپامین چندین برابر بیشتری را آزاد میکند .بنابر این میزان لذت هر کدام متفاوت است. در این میان مواد محرکی مانند شیشه میزان دوپامینی که آزاد میکند  ۲۵۰ برابر تریاک است که همین موضوع تمایل بیشتری برای مصرفهای بعدی در فرد ایجاد میکند و در حین ترک اعتیاد به محرکها وسوسه مصرف بسیار بالاتر از مخدر هاست.

مطلب مهم اینست که با ایجاد سبک زندگی سالم و هرچه پایین تر نگه داشتن گرایش به اولین مصرف در فرد میتوان از فعال شدن این نظام پاداش مغزی در مورد رفتارهای پرخطری مانند اعتیاد پیشگیری کرد. که در  آینده در مباحث پیشگیری به این مسأله مهم خواهیم پرداخت