دلایل اعتیاد , علایم اعتیاد و تعریف اعتیاد.

سوالات بسیار متنوعی در مورد اعتیاد مطرح است. در مورد دلایل اعتیاد و علایم اعتیاد و تعریف اعتیاد. و یا اینکه آیا کسانی که مصرف گهگاهی و تفننی دارند هم معتاد محسوب میشوند؟ آیا مصرف بیش از حد داروها هم باعث اعتیاد و وابستگی میشود؟ آیا اعتیاد صرفا محدود به مواد مخدر میشود یا موارد دیگری مثل گیم ( بازیهای کامپیوتری) ، شبکه های مجازی و تماشای تصاویر پورنوگرافی و.... هم میتواند از مصادیق اعتیاد محسوب شود ؟ و بسیاری سوالات مختلف دیگر که از طرف مردم جامعه و حتی درمانگران مطرح میشود.

مسأله این است که سوالات ساده به نظر میرسند ، اما پاسخ به آنها ساده نیست. زیرا اعتیاد مانند بیماریهای دیگر جسمانی و روانی تک بعدی نیست ، بلکه اعتیاد ذاتا یک مجموعه است . مجموعه ای از علایم. مجموعه ای از دلایل. مجموعه ای از آسیبها و...

همین امر به خودی خود باعث میشود پاسخ به سوالات بالا کمی مفصل باشد و به سادگی نتوانیم تعریف قطعی و جامعی از اعتیاد داشته باشیم . پس اولین توصیه در مطالعات و تحقیق در مورد اعتیاد این است که به دنبال پاسخ قاطع و قطعی در این مورد نباشیم چون این امر مارا از دانش گسترده باز میدارد.

در مجموعه مطالبی که از این پس ازائه میشود سعی بر این است که این کلاف پیچیده و سر در گم را باز کنیم و گره های دانش فعلی خودرا شناسایی کنیم. که اولین گره همان تفکر قطعی در مورد دانش اعتیاد و بیماری اعتیاد است.

داستان معروف فیلی که هر یک از تماشاگران قطعه خاصی از آن را سناختند و بر این خیال بودند که دانش کاملی از یک فیل داشتند را حتما همه ما شنیده ایم.  آگاهی فعلی جوامع و مردم در مورد اعتیاد و درمان آن درست به همین شکل است. اما اعتیاد و علایم آن بسیار وسیعتر و متنوع تر این است. نمیتوان به درستی علایمی را مشترک در میان معتادین در نظر گرفت و به عنوان نشانه اعتیاد اعلام کرد . چون هر یک از معتادین در یکی از دهها علامت اعتیاد با دیگر معتادین شباهت دارند. بهترین مثال برای این موضوع شباعت های خانوادگیست که هر کدام شباهتی به دیگر اعضای خانواده یا فامیل دارند اما با قطعیت نمیتوان گفت تمام اعضای آن خانواده ویژگی خاصی دارند که نمایشگر آن خانواده است. هر چند از دور و از بیرون نگاه کنیم شباهت هایی دارند . اما درست زمانی از نزدیک وارد آن جمع میشویم تازه متوجه میشویم که با طیف وسعی از تفاوتها مواجه هستیم . همین اتفاق در مورد نژاد های کشورهای دیگر مانند چین و یا گونه از پرندگان برای بیننده می افتد . در اعتیاد هم وقتی وارد  مسأله میشویم تازه متوجه میشویم علایم مشترک بسیار کمتر از تفاوتها و جزییات میباشد و این موضوع بیشتریم نمود خود را در زمان درمان نشان میدهد. بدین معنا که فقط یک نگاه تخصصی میتواد به خوبی تشخیص دهد.

تفاوتهای بین معتادین بنا به دلایل بسیاری وجود دارد.

زمینه های شخصیتی، بافت فرهنگی که فرد در آن به اعتیاد مبتلا شده ، زمینه های مختلف خانوادگی ، بیماریهای همراه، سطح سواد معتادین ، شغل آنها . این تفاوتهایی که میان معتادین وجود دارد باعث میشود هر معتاد مجموعه جداگانه ای را به عنوان اعتیاد نشان دهد . و میطلبد که برای اولین قدم هرگز با یک کلیشه از پیش تعیین شده به اعتیاد نکاه نکنیم. پیش داوری در مورد بیماری اعتیاد نداشته باشیم . و در نهایت بدانیم شناسایی اعتیاد و درمان آن نیاز به دید بسیار وسیع دارد. هر یک معتاد دنیای جداگانه از علل و علایم و آسیب هاست .

اما تنها شباهتی که میان معتادین در بیماریشان وجود دارد این است که بیماری اعتیاد یک بیماری زیستی، روانی، اجتماعی و خانوادگیست.

و همین تعریف این بیماری را تبدیل به یک بیماری پچیده و مزمن و پیشرونده میکند. به عنوان اولین مطلب  میتوان گفت برای شناخت بیماری اعتیاد باید از چسبیدن به یک تعریف قاطع و کلیشه ای پرهیز شود. معتادین با علایمی که در معتادین دیگر دیده ایم شناسایی نکنیم. از برچسب زدن بپرهیزیم . و بدانیم در مورد اعتیاد فقط بالا بردن آکاهی کافی نیست بلکه نگرش و دیدگاه صحیح داشتن به اعتیاد جایگاه بسیار مهمی در پیشگری و درمان این بیماری داراست

در سلسله مطالب بعدی سعی بر این است که نگاه تخصصی به موضوع مهم و ضروری اعتیاد داشته باشیم که به موازات آکاهی رسانی نگرش نادرست به اعتیاد را تصحیح کنیم .